Niềng răng hay chỉnh nha là phương pháp sử dụng các khí cụ như mắc cài, dây cung hoặc khay trong suốt để tác động lực lên răng khiến răng dịch chuyển về vị trí lý tưởng trên cung hàm. Tuy nhiên, khái niệm dây cung vẫn còn khá xa lạ với một số khách hàng. Vì vậy, trong bài viết này chúng tôi sẽ giúp bạn đọc hiểu rõ về dây cung niềng răng và tác dụng của nó.
Dây cung niềng răng là gì?
Dây cung là một khí cụ quan trọng, không thể thiếu được trong phương pháp niềng răng bằng mắc cài. Dây cung có cấu tạo mảnh, hình dạng tương tự như cung răng, được tích hợp vào các mắc cài bằng chun tại chỗ đối với mắc cài buộc chun hoặc nắp khoá thông minh của mắc cài tự buộc.
Dây cung cùng với mắc cài sẽ tác động lên thân răng ở mặc ngoài hoặc mặt trong một lực nhằm đưa các răng lệch lạc về đúng vị trí trên cung hàm. Từ đó, giúp bạn có một hàm răng đều, đẹp; cải thiện cả về thẩm mỹ và chức năng.
Dây cung niềng răng có mấy loại?
Thiết diện và các kích thước dây cung niềng răng
Tuỳ vào từng giai đoạn mà các bác sĩ có chỉ định sử dụng các loại dây cung niềng răng khác nhau:
- Dây cung thiết diện tròn: 12,14,16
- Dây cung thiết diện vuông/ chữ nhật: 16×16, 16×22, 17×25, 18×22, 19×25
Dây cung niềng răng làm bằng gì?
Dây cung niềng răng thường được chế tạo bằng các loại hợp kim:
Dây cung từ hợp kim của các kim loại quý:
- Dây cung bằng hợp kim kim loại quý là loại dây có chi phí đắt nhất trong các loại dây cung niềng răng hiện nay. Dây cung này được làm từ các kim loại quý như vàng, bạc hay bạch kim. Thành phần chính bao gồm Vàng (55% – 65%), Palladi (5 – 10%), Bạch kim (5 – 10%), Đồng(11 – 18%) và Niken (1 – 2%).
Loại dây cung kim loại quý được sử dụng trong chỉnh nha từ năm 1887. Đây là sản phẩm có khả năng chống ăn mòn tốt và có độ dẻo, độ đàn hồi cao. Tuy nhiên, mức chi phí khi sử dụng dây cung kim loại quý rất cao, do đó chúng ít được sử dụng hơn các loại khác.
Dây cung thép không gỉ – Dây cung SS (Stainless steel)
Dây cung Stainless Steel là loại dây cung thép không gỉ bắt đầu sử dụng trong chỉnh nha vào năm 1929. Đây là vật liệu đầu tiên được nghiên cứu để thay thế cho cho loại dây cung hợp kim kim loại quý. Hợp kim thép không gỉ này thuộc loại austenitic “18-8” chứa Chromium (17 – 25%), Niken (8 – 25%) và Carbon (1 – 2%).
Ưu điểm so với dây cung kim loại quý là: Hợp kim thép không gỉ có chi phí rẻ hơn rất nhiều so với kim loại quý. Bên cạnh đó, chúng cũng có độ cứng, chống ăn mòn và độ dẻo cao nên dễ dàng chế tạo các dụng cụ chỉnh nha phức tạp. Đặc biệt, dây cung thép không gỉ rất an toàn, lành tính đối với sức khỏe nên được sử dụng khá phổ biến.
Dây cung từ Chrome – Coban
Dây cung hợp kim cobalt-chromium bắt đầu được sử dụng trong chỉnh nha từ những năm 1950. Thành phần chính trong dây cung này bao gồm coban (40%), crom (20%), sắt (16%) và niken (15%).
Đây là loại dây có lực kéo mạnh nhưng độ cứng tương đối yếu nên không thể dùng điều trị cho các ca chỉnh nha phức tạp. Chính vì vậy, loại dây cung chỉnh nha Cobalt – Chromium ngày nay ít được sử dụng hơn các loại dây cung khác.
Dây cung Nikel – Titan hay dây cung NiTi
Loại dây cung Niti được nghiên cứu và phát triển bởi nhà khoa học William F.Buehler vào năm 1960.
Dây cung này được làm từ loại hợp kim được sử dụng phổ biến nhất trong hầu hết các ca nắn chỉnh răng. Thành phần chính bao gồm 55% Niken và 45% Titanium, có độ cứng thấp, siêu dẻo và độ đàn hồi cao.
Dây cung Titan – Beta hay dây cung TMA
Dây cung niềng răng Titan – Beta được làm từ các thành phần bao gồm Titanium (79%), Molypden (11%), Zirconium (6%) và Tin (4%). Ngoài ra, sản phẩm này còn được biết đến với tên thương mại là hợp kim TMA hoặc Titanium – Molybdenum.
Loại dây này thường ở dạng dây thẳng, mang đầy đủ các tính chất của cả dây cung NiTi và dây cung SS. Vì vậy, chúng mang lại hiệu quả tương đối tốt trong chỉnh nha.
Dây cung Elgiloy Blue
Dây cung Elgiloy Blue có thành phần chính là Coban cao cấp, là loại dây ban đầu có tính mềm dẻo nhất hiện nay.
Thường được sử dụng trong các trường hợp yêu cầu bẻ dây, ví dụ như những ca chen chúc nhiều vùng răng cửa, có răng nanh mọc ngoài cung hàm.
Phân loại theo hình dạng dây cung
Hình dạng dây cung thường được lựa chọn theo cung hàm của bệnh nhân để đạt được tính ổn định cao nhất sau khi tháo răng.
- Dây cung hình oval
- Dây cung hình vuông
- Dây cung hình elip
Ngoài ra, trong một số trường hợp các bác sỹ có thể sử dụng dây thẳng để bẻ dây hoặc dây cung nong để nong rộng cung hàm.
Thay dây cung niềng răng có tác dụng gì?
Tùy vào từng giai đoạn, chúng ta cần sử dụng các loại dây cung với công dụng khác nhau, cụ thể như sau:
Giai đoạn dàn đều và làm phẳng
- Trong giai đoạn đầu, răng còn chen chúc và khấp khểnh nhiều, vì vậy bác sĩ thường lựa chọn dây cung có độ cứng thấp, độ mềm dẻo và đàn hồi cao và dây cung NiTi là lý tưởng nhất
- Đối với răng chen chúc nặng (trên 6mm) thường sử dụng dây 12NiTi, trường hợp chen chúc trung bình (dưới 6mm) và các răng không xoay trục quá nhiều có thể dùng dây 14 NiTi
- Sau khoảng 1-2 tháng các răng đã được dàn đều tương đối, khách hàng sẽ được thay dây 16NiTi
- Đến giai đoạn làm phẳng cung răng, bác sĩ thường chỉ định dây cung NiTi 16×22 hoặc NiTi 17×25.
Giai đoạn đóng khoảng, di xa
- Yêu cầu sử dụng dây cung có độ cứng chắc cao để kéo lui răng, di xa hoặc đóng khoảng mất răng
- Nếu khoảng trống nhỏ (dưới 2mm) sẽ sử dụng dây cung SS 17×25, trường hợp khoảng trống lớn (trên 2mm) thường được chỉ định dây cung SS 19×25
Giai đoạn tinh chỉnh:
- Ở giai đoạn này, khoảng gần như đã đóng kín hết, các bác sỹ sẽ chỉ định các rất nhiều loại dây cung để điều chỉnh lồng múi khớp cắn, trục răng, độ lún trồi
- Các dây cung thường được sử dụng: dây SS 18, dây TMA hoặc Elgiloy Blue, dây cung 16NiTi
Giai đoạn kết thúc
- Trong giai đoạn này, các răng đã đạt được vị trí đúng trên cung hàm và khớp cắn đã tương đối tốt
- Mục đích sử dụng dây cung là để ổn định dây chằng quanh răng và răng ở trong xương ổ răng, bác sỹ thường chỉ định dây cung 17x25NiTi sau đó cố định từng hàm trong vòng 1-2 tháng trước khi tháo mắc cài.
Các câu hỏi thường gặp với dây cung niềng răng
Cách xử trí khi dây cung niềng răng đâm vào má?
- Khi răng di chuyển trong quá trình niềng sẽ tạo ra một vài thay đổi nhỏ và khiến đầu dây cung ở vị trí trong cùng lộ ra đâm vào cạnh má, đặc biệt là trong giai đoạn đóng khoảng.
- Nếu không thể đến nha khoa ngay, bạn có thể tự xử lý tại nhà nhưng không bằng cách đắp sáp hoặc bông ẩm vào chỗ dây cung dư. Sau đó, hãy đến nha khoa để được xử lý kĩ hơn
Cách xử trí khi dây cung niềng răng bị tuột?
- Trong giai đoạn đầu, răng dịch chuyển khá nhanh nên có thể khiến dây cung bị bung tuột ra khỏi mắc cài.
- Trước khi trở lại phòng khám, bạn nên sử dụng sáp nha khoa hoặc bông ẩm đặt tạm thời vào vị trí dây cung bị bung. Sau đó, hãy đến nha khoa để được bác sĩ khắc phục tình trạng trên.
Hi vọng các thông tin trên đây đã giúp bạn hiểu rõ hơn về dây cung niềng răng. Nếu có bất kỳ thắc mắc nào, bạn hãy liên hệ tới số Hotline để được bác sĩ tại Nha khoa Lạc Việt Intech giải thích cụ thể hơn.
Xem thêm: Giá niềng răng 1 hàm
NHA KHOA LẠC VIỆT INTECH – DẪN ĐẦU CHẤT LƯỢNG ĐIỀU TRỊ
Website: https://lacvietintech.vn
Hotline: 096.192.0606
